Günümüzde e-ticaret faaliyetlerinin ve sanal pazar yerlerinin giderek hacminin artması ile farklı ölçekteki işletmeler de ticari faaliyetlerini bu alana doğru yöneltmektedir. Bir işletme ister kendi web sitesi üzerinden isterse de sanal pazar yerlerinden faaliyetini devam ettiriyor olsun, bu faaliyetlerde ödeme adımının gerçekleşmesi söz konudur. İşte sanal olarak gerçekleşen bu ödeme adımı Sanal pos sayesinde uygulanabilmektedir. Sanal pos internet ortamında bir alışveriş kanalında ya da sanal bir pazar yerinde gerçekleşen alışverişin sonunda müşterinin ödeme aşamasında kullanılan bir ödeme yöntemidir. Bunun için müşterinin kredi kartı ya da banka kartı kullanması gerekmektedir. Henüz işletmesini yeni kurmuş ya da e-ticaret alanında yeni olan bir işletme için bu uygulamanın ne olduğu, avantajları, nasıl kullanılacağı ve banka uygulama detayları ile ele aldık.
İşletme faaliyetlerini e-ticaret üzerinden yürütecek olan işletmelerin sanal pos kullanabilmeleri için ülkemizde faaliyet gösteren bankalardan ya da BDDK’nın onayladığı ödeme kuruluşları üzerinden başvuru yapmaları gereklidir. İşletmelerin yapacakları başvuru, bazı belgelerin sunulmasını gerektirmektedir. Bu kapsamda satış ve üyelik sözleşmesi, iptal ve iade prosedürleri gibi sözleşmelerin olması, bunlara ek olarak da işletmeye dair vergi levhası, imza sirküleri, nüfus cüzdanı örneği gibi belgelerin başvuru yapılacak olan kuruluşa sunulması gerekmektedir. Gerekli belgelerin ibrazından sonra başvurunun onaylanma adımı gerçekleşir ve sanal platformda geçerli olacak şekilde sanal POS entegrasyon işlemi gerçekleştirilir. Bu entegrasyon, işletmenin sanal yöntem ile ödeme almasını mümkün hale getirmektedir.
Sanal POS, fiziki olarak kredi kartı ya da banka kartı ile yapılan alışverişin sanal olarak uygulaması olduğundan doğrudan banka veya BDDK tarafından onaylı kuruluşlar üzerinden işlem yapılmasına olanak tanımaktadır. Sanal pos modülü sayesinde 3D Secure olarak bilinen güvenlik adımları uyarınca işlem yapılmakta ve bu sayede hangi banka ya da kuruluş ile çalışılıyor ise o kuruluş üzerinden ödeme işlemleri yapılmaktadır. E-ticaret faaliyeti gösteren işletmeler için fiziki POS cihazından farkı olmayan bu uygulama, prosedürler izlendiği takdirde son derece güvenilir bir uygulamadır.
İşletmelerin bugün e-ticaret kanalları üzerinde faaliyet gösteriyor olması zaman ya da mekân kısıtlaması olmadan ticari faaliyetlerine devam edebilmesi anlamına gelmektedir. Bu nedenle bir işletmenin sanal pos kullanıyor olmasının beraberinde getirdiği bazı avantajlardan bahsedebilmek de mümkündür. Bu avantajlar arasında işletmenin satış işlemleri internet üzerinden yapıldığı için gece ya da gündüz fark etmeden her zaman ödeme alınabilmekte, dünyanın her yerinden de tahsilat yapılabilmektedir. İkinci avantajı, bankalar üzerinden tahsilat ve ödeme işlemleri yapıldığı için son derece güvenilir bir ödeme yöntemidir. Üçüncü bir avantajı ise sanal bir ödeme yöntemi olduğundan işletmenin ödeme ve satış istatistikleri gibi raporlara erişim sağlanabilmektedir.
Bahse konu olan sanal pos uygulaması, bankalar üzerinden ya da BDDK tarafından onaylanan kuruluşlar aracılığı elde edilebilir ve de kullanılabilir. İşletmelerin çözüm ortaklığı gibi ele alınabilecek olan bu konu, hem bankalar ile doğrudan iletişime geçilerek hem de sanal pos hizmeti veren bazı aracı kuruluşlar ile uygulanabilmektedir. İşletmeler için bu uygulamaya yönelik verilebilecek en makul karar ise uygulamaları ve komisyon ücretlerinin karşılaştırılarak tercih edilmesi olacaktır. Sanal POS uygulaması olan ve bu hizmeti veren kuruluşlar arasında;
Bankaya alternatif kuruluşlar ise şu şekildedir;
Sanal pos almak isteyen kişiler genellikle ilk olarak fiyat incelemesi gerçekleştirir. Mevcut fiyatları bankadan bankaya farklı bir şekilde meydana gelmektedir. Kullanılan pos cihazlarının abonelikleri bulunur. Genel olarak yıllık abonelik bedelleri ise ortalamak 600 lira ile 2500 dolar arasında farklılık göstermektedir. Sanal pos komisyonları ise fiyatlandırılması sonrasında en önemli unsurlardan birisi olmaktadır. Mevcut komisyon oranları %2 ile başlar. Bankadan bankaya farklı olarak bu durum %11'e kadar ulaşabilir. Kişiler bu esnada bankalar konusunda inceleme yaparak kendine en uygun komisyon oranını tercih etmelidir.
Sanal pos almak çoğu zaman yeni açılmış şirketler ve bazı ticaret siteleri için kolay olmamaktadır. Pos cihazı alamayan kişiler ise bu durumda başka firmalar üzerinden kiralama yolunu tercih etmektedir. Ancak kiralık olarak kullanılan bu pos cihazları yasal kabul edilmemektedir. Normal şartlarda bir ürün satışı ile fatura kesilir. Böylece Gelirler Genel Müdürlüğü tarafından bu işlemler kontrol edilmektedir. Ancak kiralanan sanal poslar doğrultusunda bu durum oldukça karmaşık olacaktır. Kiralama durumu doğrultusunda işletmenin mevcut tüm sorumlulukları kabul etmesi gerekir.
Ticaret web siteleri üzerinde meydana gelen satışın gerçekleşebilmesi için pos cihazının altyapısı bulunmalıdır. Tercih edilen sanal pos entegrasyonu kullanılarak elektronik ticaret sitesi sistemi oluşturulur ve iletişim kurulur. Böylece müşteri kartı üzerine çekim sağlanır ve bu sistem günümüzde kullanılabilir hale gelmektedir. E-ticaret sitesi üzerinde gerçekleşen tahsilat alt yapısı ile birlikte sanal pos entegrasyonu sistemi bazı yetkili kişiler tarafından gerçekleşebilmektedir. Ticaret sitesine ait olan ödeme altyapısı ve beraberinde ödeme sistemi bulunan kişiler işlemleri kolaylıkla gerçekleştirebilir. Tahsilat programı dahilinde yapılan entegrasyon işlemi farklılık gösterebilmektedir. Buna dair uzman kişilerden talepte bulunmanız yeterli olacaktır.
Kartların bulunduğu banka sistemi üzerinden hareketler görüntülenebilir. Raporlama sistemi de aynı banka sistemi şeklinde karşımıza çıkan bir adrestir. POS cihazı ile birlikte alışveriş gibi işlemler gerçekleştiği takdirde tüm detaylar rapor üzerinde görülebilir. Mevcut raporlama süreci içerisinde pos entegrasyon sağlanırken aynı zamanda banka ile eş zamanlı bir çalışma meydana gelmektedir. Gerçekleşen satış işlemleri sonrasında yapılan ödemeler ise banka veri tabanı üzerinde platform içerisinde yerini alır. Raporlama sistemi üzerinden tüm takip işlemleri kolaylıkla gerçekleşir.